Το ΔΝΤ «καρφώνει» την Ευρώπη και την ΕΚΤ για το ελληνικό πρόγραμμα


Με το βαμβάκι σφάζει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο την πολιτική και νομισματική ηγεσία της Ευρώπης για τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκε την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους με πλήρη διαφύλαξη των δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και σε βάρος της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους. Σε έκθεσή του για το δεύτερο ελληνικό πρόγραμμα, το Ταμείο έρχεται να σκιαγραφήσει μια άκρως ζοφερή εικόνα για τις πιθανότητες επιτυχίας του ελληνικού προγράμματος και ως άλλος Πόντιος Πιλάτος ‘νίπτει τα χείρας του’ για την επαπειλούμενη εξάρτηση του μέλλοντος της Ελλάδας από μια κλωστή … ελέους των Ευρωπαίων.
«Εμείς τα είπαμε και τα ξανάπαμε, εσείς δεν μας ακούσατε» θα μπορούσε να είναι ο τίτλος της έκθεσης του ΔΝΤ για το ελληνικό πρόγραμμα που δόθηκε την Παρασκευή τη δημοσιότητα, με παραλήπτες τις ηγεσίες της ΕΚΤ και της Γερμανίας. Η έκθεση διαπιστώνει συγκεκριμένα ότι το πρόγραμμα της Ελλάδας αντιμετωπίζει ‘άκρως υψηλούς κινδύνους΄’, ότι είναι ‘επιρρεπές σε ατυχήματα’ και πως γι’ αυτό το λόγο μπορεί να χρειαστεί κι άλλη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους ή πρόσθετη χρηματοδότηση της Ελλάδας από τα κράτη του ευρώ μετά το 2014, διαφορετικά επίκειται χρεοκοπία και έξοδος της χώρας από το ευρώ.
Το πακέτο δανεισμού βασίζεται «σε φιλόδοξους δημοσιονομικούς στόχους και στόχους ιδιωτικοποιήσεων και πάνω από όλα στην ενίσχυση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων», αναφέρουν τα στελέχη του Ταμείου. «Σε περίπτωση πιο αργής προόδου στην εφαρμογή των πολιτικών μέτρων ή και αδυναμίας της ελληνικής οικονομίας να ανταποκριθεί γρήγορα στις μεταρρυθμίσεις, μπορεί να απαιτηθεί επιπλέον στήριξη από τους Ευρωπαίους εταίρους της Ελλάδας ή περισσότερες παραχωρήσεις απ’ ό,τι προβλέπονται σήμερα ή άλλη μια αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους», συνεχίζει η έκθεση.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, που παρέχει δανεισμό στην Ελλάδα, στην Πορτογαλία και την Ιρλανδία, έχει ήδη μειώσει το μερίδιο της συμμετοχής του στη δεύτερη ελληνική διάσωση περί το 17% από το 25% της πρώτης διάσωσης, καθώς η έκθεσή του στα ευρωπαϊκά προβλήματα δημιουργεί κάτι που πολλοί αξιωματούχοι του αποκαλούν ‘οικονομικοί κίνδυνοι χωρίς προηγούμενο’ γι’ αυτό. Μια μέρα πριν, την Πέμπτη το συμβούλιο του ΔΝΤ είχε εγκρίνει τη χορήγηση δανείου ύψους 28 δις ευρώ στην Ελλάδα. Εξ αυτού του ποσού νέο χρήμα είναι τα 18.3 δις, ενώ τα υπόλοιπα 9.7 είναι το ποσό που έχει απομείνει από το πρώτο πακέτο. Το ΔΝΤ εκτιμά ακόμη ότι το 2014 τα κράτη της Ευρωζώνης θα απορροφούν το 80% των πιστώσεων του, ενώ σύμφωνα με τον προγραμματισμό, υποτίθεται ότι η Ελλάδα θα αρχίσει να αποπληρώνει το πρώτο της δάνειο στο ΔΝΤ το 2013.
«Αν το ελληνικό πρόγραμμα εκτροχιαστεί, η δυνατότητα της Ελλάδας να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της στο ΔΝΤ θα εξαρτάται πλήρως από την προθυμία των Ευρωπαίων εταίρων της να συνεχίσουν να στηρίζουν τη δυνατότητα πληρωμών της Ελλάδας και τις δυνατότητες του ευρωσυστήματος να στηρίξει τη ρευστότητα των ελληνικών τραπεζών, ενώ θα πρέπει να δρομολογηθούν περαιτέρω προσπάθειες για να σταθεροποιηθεί η ελληνική οικονομία», προειδοποιεί το ΔΝΤ.
Το ΔΝΤ εκτιμά ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας θα φτάσουν τα 164.5 δις ευρώ ως το 2014 ενώ για το διάστημα από τις αρχές του 2015 έως το πρώτο τρίμηνο του 2016 θα κυμανθούν μεταξύ των 8 και των 21 δις ευρώ, ανάλογα με την πρόοδο αποκατάστασης της πρόσβασης της χώρες στις αγορές. Να σημειώσουμε εδώ ότι το δεύτερο δανειακό ευρωπαϊκό πρόγραμμα προβλέπει 130 δις ευρώ, τα οποία καλύπτουν τις ανάγκες του PSI και χρηματοδότησης του ελληνικού χρέους ως τα τέλη του 2014. Για το 2015, ωστόσο, μόνο το ΔΝΤ έχει προβλέψει πόρους για την Ελλάδα της τάξης των 8 δις ευρώ.
Μεταξύ των ‘εξαιρετικών κινδύνων’ για το ελληνικό πρόγραμμα συμπεριλαμβάνονται κατά το ΔΝΤ και οι επερχόμενες εκλογές. Σύμφωνα με την έκθεση, η ελληνική κυβέρνηση έχει αποδεχτεί την περικοπή μεγάλων δαπανών προκειμένου να πάρει τα νέα κονδύλια καθώς και την εφαρμογή ενός νέου προγράμματος το οποίο αποσκοπεί στην πλήρη αναδιάρθρωση της οικονομίας της χώρας – από τις δημόσιες επιχειρήσεις ως την αγορά απασχόλησης – προκειμένου να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της. Το πρόγραμμα αυτό ενδέχεται όμως να μην εφαρμοστεί σε περίπτωση που οι κάλπες δώσουν την πλειοψηφία στις δυνάμεις που απορρίπτουν το πρόγραμμα.
«Η υλοποίηση αυτών των κινδύνων είναι πιθανόν να απαιτήσει περαιτέρω περιορισμό του χρέους της Ελλάδας από τον επίσημο τομέα. Αν δεν γίνει αυτό, η Ελλάδα θα καταλήξει σε χρεοκοπία», γράφει η έκθεση, και συνεχίζει: «Σε περίπτωση που δεν συνεχιστεί η στήριξη του επίσημου τομέα και η πρόσβαση στην αναχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής τράπεζας η άτακτη έξοδος από το ευρώ θα γίνει αναπόφευκτη».
Αν κάτι κάνει εντύπωση στο πνεύμα της έκθεσης του ΔΝΤ που φτάνει στις 231 σελίδες και υπογράφεται από τους οικονομολόγους του Ταμείου, είναι ο ζόφος που αποπνέει για το ελληνικό πρόγραμμα σε αντιδιαστολή με τη χαζοχαρουμενιά των διακηρύξεων της ελληνικής κυβέρνησης και των Ευρωπαίων. Κάτι που πρέπει να κρατήσουμε ακόμη είναι η προειδοποίηση της έκθεσης ότι ακόμα και αν η Ελλάδα εφαρμόσει πλήρως το πρόγραμμα, θα χρειαστεί πάνω από 10 χρόνια προκειμένου να αποκαταστήσει το πρόβλημα της ανταγωνιστικότητάς της. Κι αυτό, κατά το ΔΝΤ, οφείλεται εν μέρει στους περιορισμούς του PSI – δηλαδή στο ότι το ‘κούρεμα’ του ελληνικού χρέους δεν ήταν αρκετά βαθύ λόγω της απόφασης της ΕΚΤ να μην αναδιαρθρώσει τα δικά της ομόλογα. Έτσι όμως, όπως και πολλοί άλλοι λένε, το δανειακό πρόγραμμα της Ελλάδας απλά αγοράζει χρόνο για τα άλλα πιεσμένα κράτη της Ευρωζώνης προκειμένου να βγάλουν τα οικονομικά τους σε τάξη και για τις τράπεζες του ευρώ προκειμένου να μονωθούν απέναντι στην επιδείνωση της κρίσης χρέους. Οι αξιωματούχοι του ΔΝΤ ζητούν τέλος από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να ενισχύσουν τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς διάσωσης – Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και μόνιμος Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας – κατά 50% για να προστατέψουν την Ιταλία και την Ισπανία από τη μόλυνση.